NgÆ°á»i Chăm quan niệm khi bá»™ xÆ°Æ¡ng trán được Ä‘Æ°a và o Kut thì cÅ©ng là lúc linh hồn ngÆ°á»i chết được hóa kiếp vá»›i tổ tiên và đi và o thế giá»›i vÄ©nh hằng, thế giá»›i của tổ tiên, dòng há» cùng các vị thần linh.
“Cuá»™c chiến cà chua’ ở Indonesiaâ€
Dá»c quốc lá»™ 1A ngang qua Ninh Thuáºn, Bình Thuáºn, du khách sẽ thấy thấp thoáng những ngôi nhà mái ngói Ä‘á» tÆ°Æ¡i, giữa bốn bỠđồng ruá»™ng bao la… Äó là nghÄ©a địa Kut của ngÆ°á»i Chăm Bà La Môn hay còn gá»i là Chăm Ahier.
Các tá»™c há» trong gia đình phải há»™i tụ được 15 – 20 há»™p “klaong” thì tổ chức lá»… nháºp Kut, khoảng thá»i gian nà y mất từ 5 đến 10 năm, do đó đây được xem là nghi lá»… quan trá»ng và hiếm gặp trong cá»™ng đồng Chăm Bà La Môn. Sau khi lá»… tục trong nhà xong, Ä‘oà n ngÆ°á»i thân cùng các vị chức sắc chịu trách nhiệm cho nghi lá»… cùng rÆ°á»›c kiệu “klaong” đến nÆ¡i là m lá»….
Phải mất nhiá»u năm và là nghi lá»… quan trá»ng nên dòng ngÆ°á»i cùng con cháu trong gia đình tham gia đông đủ nhÆ° má»™t ngà y há»™i.
Các nghÄ©a địa Kut thÆ°á»ng nằm cách xa là ng nên Ä‘oà n ngÆ°á»i phải di chuyển qua nhiá»u Ä‘oạn Ä‘Æ°á»ng, Ä‘iá»u tối kị là không được dùng xe để chở các kiệu “klaong” ngay khi xuất phát từ nhà trưởng tá»™c mà phải Ä‘i bá»™.
Khi đến nghÄ©a địa Kut, các kiệu “klaong” được xếp ngay ngắn theo thứ báºc, trong lúc chá» các nghi lá»… phụ hoà n tất.
Trầu cau là váºt lá»… không thể thiếu trong bất cứ lá»… tục nà o của đồng bà o Chăm.
Cùng vá»›i trầu cau thì thịt dê, gà , vịt là những món cúng bắt buá»™c phải có trong lá»… nháºp Kut, tuy nhiên ngÆ°á»i Chăm đặc biệt kiêng cữ thịt heo.
Kut được rà o và ngăn là m hai, má»™t bên là dà nh cho những ngÆ°á»i chết là nh nhÆ° không bị táºt nguyá»n, bệnh táºt và không lấy ngÆ°á»i ngoại tá»™c, bên còn lại dà nh cho ngÆ°á»i chết xấu nhÆ° chết ngoà i Ä‘Æ°á»ng, cÆ¡ thể bị táºt…
Kiệu “klaong” được trang hoà ng công phu và lá»™ng lẫy bằng những tấm vải thổ cẩm của là ng dệt truyá»n thống Mỹ Nghiệp.
Các há»™p “klaong” sẽ được má»™t vị chức sắc là m lá»… tẩy uế và tắm rá»a sạch sẽ, sau đó được ghi tên nhằm tránh nhầm lẫn và tuân theo thứ tá»± từ lá»›n đến bé.
Nghi thức tẩy uế và là m lá»… của các vị chức sắc trong lá»… nháºp Kut.
Khi các nghi thức nhá» lẻ xong xuôi, các mảnh xÆ°Æ¡ng trán lại được đặt cẩn tháºn trong há»™p “klaong” để chuẩn bị nghi thức quan trá»ng. Và o lúc 0h, vị chức sắc cao nhất của dân tá»™c là Po Adhia sẽ là m nghi lá»… linh thiêng nà y. Lúc nà y chỉ có vị chức sắc và ngÆ°á»i ngoà i dòng tá»™c được tham gia là m lá»…, còn những ngÆ°á»i thân trong gia đình sẽ không được phép đến. Lá»… diá»…n ra và o đêm khuya vì đó là lúc Po Adhia hóa thân thà nh thần Shiva dẫn linh hồn ngÆ°á»i đã khuất vá» vá»›i dòng há» tổ tiên và đến vá»›i thế giá»›i vÄ©nh hằng kết thúc má»™t vòng Ä‘á»i của ngÆ°á»i Chăm.
Văn Trãi
Lá»… nháºp Kut của ngÆ°á»i Chăm Bà La Môn
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét