Trong vÄn hóa Än uá»ng thưá»ng ngà y cá»§a ngưá»i Hà n Quá»c và ngưá»i Viá»t Nam có những Äiá»m tương Äá»ng và khác biá»t, nếu chúng ta chú ý tìm hiá»u má»t chút sẽ thấy rất thú vá». Bữa cÆ¡m Hà n Quá»c tại má»t nhà hà ng bình dân, cả ngưá»i Hà n và ngưá»i Viá»t Äá»u Än cÆ¡m là m từ gạo và sá» dụng ÄÅ©a. Äến bữa Än, cả gia Äình cùng táºp trung và Än chung ÄÄ©a thức Än (ngưá»i Nháºt Än riêng). Những ngưá»i Ãt tuá»i hÆ¡n má»i ngưá»i lá»n tuá»i hÆ¡n Än trưá»c và sau khi ngưá»i lá»n tuá»i bắt Äầu thì ngưá»i nhá» tuá»i hÆ¡n má»i bắt Äầu Än.
Ngoà i những Äiá»m chung nói trên thì có rất nhiá»u Äiá»m khác biá»t trong vÄn hóa Än uá»ng thưá»ng ngà y cá»§a hai nưá»c. Ngưá»i Hà n thưá»ng Än cÆ¡m nấu từ gạo nếp trá»n vá»i gạo tẻ nên cÆ¡m rất dẻo, há» còn có cÆ¡m ngÅ© cá»c âokok bapâ (cÆ¡m nấu từ 5 loại ngÅ© cá»c). Trong khi Äó, ngưá»i Viá»t thưá»ng chá» Än cÆ¡m nấu bằng gạo tẻ và cÆ¡m khô hÆ¡n má»t chút, thưá»ng và o những ngà y Äặc biá»t thì má»i nấu cÆ¡m nếp.
á» Hà n Quá»c có rất nhiá»u loại gia vá», Äặc biá»t, há» thưá»ng sá» dụng bá»t á»t và có loại nưá»c tương âkan changâ. á» Viá»t Nam, gia vá» không tháºt nhiá»u nhưng có má»t loại nưá»c chấm Äặc biá»t là nưá»c mắm và Äá» cho món Än có hương vá» thÆ¡m ngon hÆ¡n, khi nấu Än có nhiá»u loại rau, cá»§, quả cho thêm và o như: hà nh, nghá», cà chua, dứa, chuá»i⦠ỠHà n, kim chi có nhiá»u loại Äa dạng và thưá»ng Än cùng trong bữa cÆ¡m. Còn á» Viá»t Nam, trong bữa Än nhất Äá»nh phải có rau tươi, có thá» chế biến nhiá»u món như: rau luá»c, rau xà o, canh rau⦠và cÅ©ng có má»t sá» món tương tá»± như kim chi: dưa muá»i, cà muá»i, hà nh muá»iâ¦
Và o mùa hè, khi Än cả ngưá»i Hà n và ngưá»i Viá»t Äá»u uá»ng nưá»c nhưng cách thức cÅ©ng khác nhau. Ngưá»i Hà n vừa Än vừa cầm cá»c nưá»c lạnh và uá»ng. Ngưá»i Viá»t thì thưá»ng chan nưá»c rau luá»c hoặc canh và o bát và Än cùng vá»i cÆ¡m hoặc sau khi Än sẽ chan nưá»c canh và o bát, uá»ng riêng.
Ngưá»i Hà n sá» dụng cả ÄÅ©a và thìa nên không cần cầm bát lên. Ngưá»i Viá»t mình thì thưá»ng chá» sá» dụng ÄÅ©a nên dù Än cÆ¡m hay canh cÅ©ng cầm bát lên Än. Vì váºy, cái trôn bát cá»§a mình thưá»ng cao Äá» ngưá»i Än không bá» nóng. CÅ©ng vì viá»c sá» dụng thìa, ÄÅ©a mà ngưá»i Hà n thưá»ng Äá» thức Än lên bà n, trong khi ngưá»i Viá»t mình thương Äá» thức Än và o mâm rá»i có thá» Äặt trên bà n, trên chiếu, ká» cả trên sà n nhà và ngá»i Än. Vẫn còn chuyá»n liên quan Äến thìa, ÄÅ©a nữa là khi Än, ngưá»i Hà n thưá»ng có cái Äá» Äặt thìa ÄÅ©a lên, gá»i là âsut ka rak bat schimâ (ìê°ë½ ë°ì¹¨) còn ngưá»i Viá»t thưá»ng Äá» ÄÅ©a trên mâm hoặc trên bát.
Sau khi Än, ngưá»i Hà n không bao giá» bá» Äi thức Än thừa mà cất cẩn tháºn Äá» sau Äó Än tiếp. Tại sao lại như váºy? Mấy chục nÄm trưá»c ngưá»i Hà n còn rất khó khÄn, vì váºy há» Äã hình thà nh tÃnh tiết kiá»m. Mặt khác, vì ngưá»i Hà n thưá»ng Än sáng á» nhà nên thức Än còn lại hôm trưá»c thưá»ng Äá» Än sáng hôm sau. Hiá»n nay, vá»i cuá»c sá»ng hiá»n Äại, ngưá»i Hà n thưá»ng không Äi chợ nhiá»u, há» thưá»ng Äi má»t lần, mua rất nhiá»u thứ và Äá» và o tá»§ lạnh nên tá»§ lạnh cá»§a há» thưá»ng rất to. Ngưá»i Viá»t mình thì thưá»ng chá» cất má»t sá» món và o trong tá»§ lạnh, các món rau hay canh thưá»ng Än hết hoặc cho chó, mèo hoặc bá» Äi. Có vẻ ngưá»i Viá»t Nam mình lãng phà hÆ¡n ngưá»i Hà n. Ngưá»i Viá»t Nam thưá»ng hôm nà o cÅ©ng Äi chợ, mua những Äá» tươi sá»ng Äá» nấu và không thÃch những thức Än Äá» lâu trong tá»§ lạnh. Và ngưá»i Viá»t mình còn có cả thói quen Än sáng á» ngoà i nữa.
Sau khi Än xong, cả ngưá»i Hà n và ngưá»i Viá»t thưá»ng có thói quen Än hoa quả, gá»i là tráng miá»ng. Sau Äó, ngưá»i Hà n thưá»ng uá»ng má»t loại nưá»c quế, hoặc cà phê còn ngưá»i Viá»t mình lại hay uá»ng trà .
VÄn hóa Än uá»ng thưá»ng ngà y không phải là vấn Äá» lá»nnhưng nếu tìm hiá»u má»t chút cÅ©ng thấy có nhiá»u thú vá». Nó cÅ©ng phần nà o phản ánh những nét Äá»c Äáo cá»§a vÄn hóa hai nưá»c Viá»t â Hà n.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét