Lá Buông - loại giấy quý của người Khmer

Người Khmer chọn lá buông làm giấy viết vì lá rất dai, bền, vạch nét chữ rõ ràng và ít bị hư mục. Đến đây, bạn có thể tận mắt chứng kiến công dụng, đặc tính của loại giấy quý này.

Giáng sinh nơi xứ sương mù Anh quốc

TrÆ°á»›c khi cắt lá làm giấy, người Khmer phải thắp nhang cầu khấn trời phật bởi làm sách là má»™t việc thiêng liêng. Đầu tiên, người ta chọn những đọt lá tốt, lấy dây quấn đọt cây, ngăn không cho lá mở. Khoảng má»™t năm sau người dân má»›i chặt lá về phÆ¡i cho khô, sau đó cắt thành hình chữ nhật, ép cho phẳng, sắp thành từng xấp, dùng nẹp gá»— bào nhẵn và nẹp chặt lại. Đó là những tập “giấy lá”.

Kinh lá Khmer cổ được viết trên lá buông là báu vật ở các chùa Khmer.

Loại cây để viết trên lá buông có thân gá»— hoặc sừng, được vót tròn, cắt ngắn vừa tay. “Ngòi viết” là má»™t mÅ©i kim mài nhọn. Viết xong người ta lấy bồ hóng trá»™n vá»›i dầu xoa lên chữ, chùi cho mặt lá sạch sẽ, để chữ nổi lên. Cứ thế, người ta viết hết trang giấy lá này đến giấy lá khác rồi xỏ lá»— đóngthành má»™t quyển có bài gá»—. Má»™t số người kể rằng để tăng Ä‘á»™ bền, nhất là làm đẹp cho tập sách người ta lấy dung dịch nÆ°á»›c bá»™t vàng quét phủ lên gáy sách, bìa sách tá»±a sÆ¡n son thiếp vàng.

Sách lá buông được nghiên cứu khẳng định có bốn loại: Giáo huấn ca – Satra bắp, truyện ngụ ngôn dân gian – Satra La Beng, truyện cổ tích – Satra Tâm Nong, những kinh phật và phật thoại – Satra Tes.

Lá buông khi đem phơi sẽ phân thành hai loại lá thân và lá ngọn. 

Hiện nay, Satra cổ còn được giữ khá nhiều trong thư viện chùa Khmer, nhưng đây là lớp chữ cổ nên rất ít người đọc được. Với những giá trị văn hóa to lớn mà Satra mang lại thì Satra cổ đang được dịch sang tiếng Khmer hiện đại và cả tiếng Việt để phục vụ cho độc giả

Lá Buông - loại giấy quý của người Khmer